Nha Trang Super High Roller là giải đấu lớn nhất mình từng vô địch. Với mức lệ phí tham dự 105 triệu VND, giải quy tụ rất nhiều hảo thủ chuyên nghiệp từ khắp Việt Nam. Khi vào đến giai đoạn bubble, chỉ còn 4 người, trong đó người hạng 3 trở lên sẽ có giải, C.N.A – 1 đại cao thủ Hà Nội đang là chip lead. Mình bám đuổi ở vị trí thứ 2, và 2 bạn còn lại thì short stack. Trong 1 trận chiến blind đấu blind, mình và C.N.A cùng all in, AJ đấu 99. Nếu loại được mình, C.N.A sẽ trở thành overwhelming chip lead, gần như cầm chắc chức vô địch. Tuy nhiên đến lá bài cuối river, mình hit được con J, trở thành overwhelming chip lead, từ đó thoải mái tiến đến hạng nhất, còn C.N.A bị sập stack thành short, không gượng lại được và cuối cùng bị loại hạng tư bubble.
Ranh giới giữa thất bại và thành công rất mong manh, như ở đây là 1 quân bài cuối. Một người vô địch, còn 1 người tay trắng ra về, dù xác suất đầu ván ngang ngửa 50:50. Không thể nói qua 1 ván bài này, hoặc qua 1 giải đấu này, rằng mình giỏi hơn C.N.A hay ngược lại. Ít nhất, không giỏi hơn đến mức kết quả chênh lệch như vậy.
Một cách tốt hơn để đánh giá, là nhìn vào kết quả sau 100 giải đấu, 1000 giải đấu. Sau 1 năm, sau 5 năm. Nhưng ngay cả vậy vẫn chưa hoàn toàn loại bỏ được yếu tố may mắn. Có một câu chuyện cười trong giới tài chính: cho 3 triệu con khỉ chơi chứng khoán phái sinh (dự đoán mã cổ phiếu lên hoặc xuống). Sau lần đầu, loại đi những con chọn sai (khoảng 1.5 triệu con), và cứ thế tiếp tục. Đến lần thứ 15, đàn khỉ vẫn còn cỡ 100 con, nghĩa là có tới 100 con khỉ hoàn toàn chơi ngẫu nhiên nhưng vẫn chính xác 15 lần liên tục. Vậy khi nhìn vào những nhà đầu tư đánh đâu thắng đó, hãy nhớ rằng ở Việt Nam cũng có khoảng 3 triệu người chơi chứng khoán. Đây tất nhiên chỉ là một câu chuyện vui, nhưng nó cũng phần nào giúp ta cảm nhận được, may mắn đóng vai trò lớn thế nào trong thành công, nhất là trong những ngành biến động nhiều như tài chính, như poker, như kinh doanh, và nhiều lĩnh vực khác. Vậy mà dạo qua các diễn đàn đầu tư chứng khoán, mình vẫn thấy tâm lý result-oriented (nhìn vào kết quả) còn rất phổ biến. “Ông chuyên gia này đến giờ vẫn còn đi xe máy, chưa có xe hơi. Đừng nghe ổng phán“. “Đầu tư chứng khoán chắc chắn không nghèo, tao làm thế này này, thắng suốt“…
Chứng khoán không phải chuyên môn của mình. Vậy hãy thử nói về một ngành mà mình hiểu khá rõ: công nghệ thông tin. Tấm gương thành công nổi tiếng trong ngành này ở Việt Nam là Nguyễn Hà Đông, với tựa game đình đám Flappy Bird. Tuy nhiên, thành công của game này có rất nhiều, thậm chí phần lớn đến từ may mắn: không đột phá ở mặt kỹ thuật, không xuất sắc ở hình ảnh âm thanh cốt truyện lời thoại, không có một chiến dịch marketing chủ động cụ thể nào. Ban đầu nó không thu hút được người chơi, cho đến khi xuất hiện trên video của youtuber nổi tiếng PewDiePie và trở nên viral. PewDiePie có thể chọn chơi một game khác để giết thời gian, chẳng hạn Piou Piou vs Cactus – 1 game của Pháp gần như y hệt phát hành 2 năm trước Flappy Bird, nhưng may mắn đó đã thuộc về Hà Đông. Giống như mình, chứ không phải C.N.A, đã may mắn hit được con J.
Sau cú hit của Flappy Bird, Hà Đông trở thành người nổi tiếng khắp Việt Nam, “tấm gương” cho những người ước mơ trở thành triệu phú công nghệ từ tay trắng, được nhiều hãng mời về làm team lead, làm cố vấn. Thế nhưng nếu một người thành công mà không thể giải thích được thành công ấy, không thể lặp lại, và cũng nằm ngoài dự kiến ban đầu của anh ta, thì mình không hiểu tấm gương là gì? Bạn học được điều gì để có thể một ngày thành công như Đông? Có khác gì một người mở lớp dạy poker sau khi hit được jackpot ở casino và trở thành triệu phú? Và Hà Đông sẽ lead các team thế nào, nhờ kỹ năng gì, hay chỉ được các hãng mời về để PR ăn theo danh tiếng?
Cá nhân mình chưa từng trò chuyện trực tiếp với Hà Đông, nên không thể đánh giá chính xác năng lực của anh. Có thể anh giỏi thực sự, và bạn sẽ học được nhiều điều khi làm việc cùng anh. Chỉ là dựa trên những thông tin public hiện có, mình sẽ không đặt cược quá nhiều cho khả năng Hà Đông sẽ tiếp tục thành công. Thay vào đó, mình đánh giá cao những người khác, chẳng hạn hacker Ngô Minh Hiếu, vì kiến thức an ninh mạng siêu phàm. Hay Alex Tew, một sinh viên người Anh quyết tâm trở thành triệu phú, và nảy ra ý tưởng lập 1 trang web với 1 triệu điểm ảnh 1000×1000 vào năm 2005. Alex cho phép người ta mua các block điểm ảnh trên trang này để đăng quảng cáo với giá 1 USD cho mỗi điểm ảnh, và 5 tháng sau đã bán hết sạch. Tương tự Hà Đông, thành công của Alex Tew đến mà không có đột phá cao siêu nào về mặt kỹ thuật, nhưng nó cho thấy tư duy kinh doanh nhạy bén, vô cùng sáng tạo, khả năng marketing tạo viral, và quan trọng nhất, dựa trên một kế hoạch chủ động rõ ràng. Đó là những điều có thể giúp tái lập thành công tiếp theo.
Bốn năm trước khi mình bắt đầu dạy poker, nhiều người chê bai, dè bỉu, đại ý mình chưa có thành tích gì nổi bật. Còn bây giờ họ than phiền “Jul lúc thành công rồi thì lại không dạy nữa“. Nhưng kiến thức, lối chơi của mình vẫn vậy, phương pháp dạy vẫn vậy, vẫn dựa trên nền tảng toán học, logic, phần mềm hiện đại. Chỉ khác là ngày nay, mình hit được con J thường xuyên hơn bốn năm trước một chút. Vậy chẳng lẽ những điều mình dạy là đúng hoặc sai phụ thuộc vào kết quả của một ván bài? Tại sao không đăng ký học khi mình còn dạy, mà lại chờ đến khi mình “thành công”?
Đừng thần tượng quá lố, răm rắp nghe theo những người thành đạt “người giàu nói gì cũng đúng“, và cũng đừng phủ nhận quá nhanh một người chỉ vì họ thất bại: “đừng đọc Cha Giàu Cha Nghèo, thằng tác giả Robert Kiyosaki ra ngoài kinh doanh rồi phá sản đấy“, “Napoleon Hill chỉ giỏi nói, làm giàu nhờ dạy người khác cách làm giàu“… Cách duy nhất bạn có thể biết một người giỏi thực sự hay không, có đáng làm tấm gương cho bạn học hỏi hay không, là lắng nghe những điều họ nói, nhìn vào những điều họ làm, và cố gắng hiểu cặn kẽ lý lẽ của họ. Từ đó tự bạn đưa ra đánh giá của mình về trình độ của họ, xem các nhận định, lời khuyên của họ có hợp lý không. Và điều này tất nhiên đòi hỏi bạn cũng phải có một kiến thức tương đối, đủ để phân loại giữa tín hiệu và tạp âm, giữa thực tài và may mắn.