Một bạn trẻ nhắn tin hỏi mình: “Thu nhập của em từ poker hiện nay rất tốt, vài trăm triệu mỗi tháng. Nhưng em bị vấn đề là nhìn đâu cũng suy ra tiền, ra EV. Bạn bè rủ đi ăn, thì trong đầu em sẽ nghĩ ngay đến chuyện: với win rates của mình, ngồi nhà trong thời gian đó kiếm được trung bình vài triệu, tự nhiên ra ngoài tụ tập ăn uống thật là phí phạm. Điều này ảnh hưởng rất nhiều đến cân bằng cuộc sống. Anh có lời khuyên nào không?”
—-
Khi chơi mỗi trò chơi, đừng bao giờ quên mục đích chính của trò chơi là gì. Trong cờ vua, đừng quá chú tâm vào việc ăn quân, lợi quân thế nào, tốt là 1 điểm, mã tượng 3 điểm, xe 5 điểm… Mục đích chơi không phải “tối ưu hóa số điểm so với đối thủ”, mà là “tối ưu hóa xác suất thắng – xác suất ăn vua”. Đúng là khi có lợi thế về quân, xác suất thắng của bạn thường được cải thiện, nhưng lợi thế quân chỉ là 1 trong những công cụ giúp bạn đạt mục đích cuối cùng. Trong bóng đá, nhiều HLV, đội bóng quá ám ảnh với kiểm soát bóng, luôn muốn cầm bóng nhiều nhất có thể. Đúng là cầm bóng nhiều sẽ tăng xác suất thắng, nhưng nó cũng chỉ là 1 trong những công cụ, đừng quên mục đích cuối cùng vẫn là ghi nhiều bàn thắng, hạn chế bàn thua. Chơi DotA, đừng quá chú trọng đến kills/assists, mục đích cuối cùng là phá hủy frozen throne/tree of life. Chơi Poker, đừng quá chú trọng đến combo, blocker, tần suất làm sao cho giống solver, mục đích cuối cùng là tối ưu hóa EV. Và trong trò chơi cuộc đời, mục đích chính cũng không phải “tối ưu hóa lượng tiền kiếm được”, mà là “tối ưu hóa hạnh phúc đạt được”. Tiền, dù rất quan trọng, cũng chỉ là 1 trong những công cụ để đạt đến mục tiêu cuối cùng.
Hãy hình dung cuộc đời như 1 chuyến đi phượt solo, và tiền, giống như xăng. Càng nhiều tiền, nhiều xăng, bạn càng đi được xa, đến được nhiều nơi mới lạ, thú vị. Thằng nào nói “tiền không quan trọng” là tào lao, vì nếu có quá ít xăng, bạn chỉ quanh quẩn từ Sài Gòn ra đến Bình Dương là hết, làm sao ngắm được vịnh Vĩnh Hy, đồi thông Đà Lạt, hay những bãi biển nguyên sơ ở Tuy Hòa? Càng nhiều tiền, bạn càng có nhiều cơ hội vươn xa, đạt đến những mục tiêu lớn lao. Thế nhưng muốn có 1 chuyến đi phượt mĩ mãn, thì chỉ nhiều xăng là không đủ. Đích đến của bạn là ở đâu? Một trạm xăng dọc đường, để nạp thêm nhiều xăng nữa, tiếp tục đi, tiếp tục đổ xăng trong vô định? Kiếm được nhiều tiền mở ra nhiều cánh cửa, cho bạn nhiều phương tiện, công cụ, nhưng cuối cùng bạn muốn đi đến đâu?
—-
Với cá nhân mình, đã từ rất rất lâu, mục đích của “trò chơi cuộc đời” rất đơn giản: mình muốn khi những người mình yêu quý nhất cần, thì mình luôn ở bên cạnh họ. Thế nên mình luôn đặt nặng vấn đề “tự do” khi chọn nghề nghiệp, kiếm được 1 lượng tiền đủ để “tự do tài chính”, nhưng cũng phải tự chủ về thời gian, không gian, không sếp, cũng không khách hàng. Khi đang ở đỉnh cao sự nghiệp, phải semi-retire ngồi nhà trông con, nhiều lúc cũng tiếc nuối, ngứa nghề muốn quay lại du đấu. Nhưng khi đứa con gái ôm choàng lấy cổ mình và nói “Daddy! Stay!”, thì mọi suy nghĩ về việc xuống núi như tan biến, và mình nhận ra, mình đang ở đúng nơi mình cần.
Mỗi người sẽ có 1 mục tiêu, 1 đích đến khác nhau, mình sẽ không nói cách sống của mình là đúng, phán xét mục tiêu nào “sang hơn”, “cao quý hơn”, “vĩ đại hơn”. Nhưng ai cũng cần có mục tiêu, cần có đích đến, để không bị lạc lối. Nhiều bạn trẻ thông minh, logic (vì thế mới có thói quen nhìn nhận mọi việc theo EV), nhưng chưa đủ trải nghiệm để biết mình thực sự muốn gì trong đời, dẫn đến nhầm tưởng với việc “tối ưu hóa $EV” như trong tin nhắn đầu bài. Trường hợp này rất phổ biến với dân poker, nhưng cũng xảy ra với nhiều bạn trẻ thành công sớm trong nhiều ngành nghề khác. Chuyện ở tuổi 20, 30 mà vẫn chưa biết mình thực sự muốn gì ở đời, cũng là bình thường. Quan trọng, phải không ngừng suy nghĩ, tìm kiếm. Đừng để trở thành những người vô cùng nghèo khổ, thứ duy nhất bạn có là tiền.
