TỔNG QUAN

Variance khi đánh poker tournament là rất lớn. Một cú flip QQ đấu AK giữa 2 nhà big stack có thể là sự khác biệt giữa 1 nhà bubble bàn final, còn nhà kia về nhất với số tiền nhiều gấp 20 lần. Chuyện 1 người chơi tournament giỏi trải qua 1 chuỗi downswing hàng tháng trời chẳng hit được tour nào là bình thường [1]. Bán cổ phần là 1 hình thức chia sẻ rủi ro giữa người chơi và nhà đầu tư.

• Với người chơi (horse): ưu điểm là có thể chơi những tour lớn hơn với bankroll không cần quá cao. Đặc biệt là những tour có mức phí cao nhưng field (trình độ mặt bằng chung người chơi) mềm – chẳng hạn các giải WSOP thu hút đông người chơi nghiệp dư. Nhược điểm là khi thắng giải lớn sẽ phải chia lại 1 phần tiền thắng cho người khác, đôi khi cảm thấy tiếc “công tao đánh mà nó hưởng“. Ngoài ra khi chơi bằng tiền người khác, có thể tâm lý sẽ không vững, không dám bluff, không dám hero call… (sợ mất mặt với nhà đầu tư) dẫn đến không chơi đúng phong độ, hoặc ngược lại chơi quá bão vì “không phải tiền của mình“.
• Với nhà đầu tư (backer): ưu điểm là có cơ hội hit giải ăn tiền lớn mà không phải bỏ công sức, thời gian (đôi khi là vài ngày trời) ngồi lì đánh tour, nếu là tour live thì cũng chỉ cần ngồi nhà, không tốn tiền vé máy bay, khách sạn…. Một số người không giỏi chơi poker, nhưng rất giỏi nhìn ra người chơi tiềm năng, thì làm nhà đầu tư là 1 lựa chọn không tồi. Nhà đầu tư cũng có thể được rail (ngồi ngoài xem) người chơi đánh, xem live stream với cards up (lộ bài), được trao đổi chiến thuật với horse như 1 dạng coaching, được cảm nhận, sống trong cảm giác hồi hộp, hi vọng khi vào sâu ở 1 giải lớn, hoặc đơn giản chỉ là để ủng hộ người chơi vì quen biết, hâm mộ. Rủi ro là bị quịt tiền (người chơi thắng nhưng không trả cổ phần – thường khi hit được 1 giải cực lớn, hoặc người chơi nhận tiền, không đăng ký đánh rồi về nói dối là đã bị loại – thường trong các giải đánh live không có dữ liệu rõ ràng).

Hình thức chia sẻ rủi ro này không hề lạ trong các lĩnh vực khác, chẳng hạn đầu tư vào 1 công ty start up, hay cùng nhau tham gia các quỹ xổ số (lottery pool) khi jackpot đã lớn đến mức mua xổ số là đúng về mặt toán học. Có thể đưa về 1 ví dụ đơn giản thế này: nếu 1 tỉ phú rủ bạn chơi tung đồng xu 10 lần, mỗi lần bạn thắng thì ăn 1.1 tỉ, thua thì mất 1 tỉ. Đây rõ ràng là 1 cú cược hời, +EV, ROI lớn, nhưng variance cao, và nếu bankroll yếu, bạn không thể chơi được, đành đánh mất cơ hội easy money. Lúc này, giải pháp đưa ra là bán cổ phần với 1 mức mark up phù hợp > 1.0, nó cho phép bạn chấp nhận cú cược, thu về 1 khoản lời, và nhà đầu tư của bạn cũng có lời (tính theo EV), đôi bên cùng có lợi.

Những top pro hạng nhất thế giới vẫn bán cổ phần thường xuyên khi tham gia giải lớn, chứ không phải như suy nghĩ của 1 số người là “chỉ người đánh kém, thiếu tự tin mới phải bán cổ phần“. Ví dụ điển hình nhất là khi Andy Beal (tỉ phú USD người Mỹ) thách đấu các top pro poker đánh heads up limit hold’em, với điều kiện phải chơi blinds $100k/$200k. Không pro poker nào đủ bankroll để nhận lời, cho đến khi họ cùng nhau góp tiền chia sẻ rủi ro, để Phil Ivey đứng ra nhận lời thách đấu và đánh bại Andy Beal, ăn gần $17M [2].

BÁN CỔ PHẦN VỚI MARK UP

Phổ biến nhất là khi người chơi bán cổ phần của mình với 1 mức Mark Up. Chẳng hạn 1 tour có mức buy in $1000, người chơi bán với mark up 1.2, có nghĩa là để mua 10% cổ phần, nhà đầu tư phải bỏ ra: $1000 x 10% x 1.2 = $120.

Thường thì nhà đầu tư chỉ mua cổ phần của những người chơi giỏi mà họ nghĩ có cơ hội lớn hơn mặt bằng chung, mua cổ phần sẽ đem lại lợi nhuận, và mức mark up sẽ phụ thuộc trình độ người chơi. Người chơi càng giỏi so với field thì mark up càng cao và ngược lại, có những trường hợp mark up còn dưới 1.0, nếu người chơi nghĩ họ không giỏi so với field, chỉ tham gia vì ham vui, hoặc vì thắng được vé satellite, trúng thưởng tặng vé, vv…

• Ví dụ giải Super High Roller Bowl Main Event $102k buy in, hội tụ toàn những người chơi giỏi nhất thế giới với trình độ không quá khác biệt. Lúc này mark up của họ bán trên trang Pokershares chỉ toàn quanh 1.05 – 1.15.

• Với giải mềm hơn chút, chẳng hạn High Roller 2.1k€ trên Pokerstars, thì mark up có thể lên đến 1.2-1.3.

• Thậm chí ~1.8 với những top pro online giỏi nhất ở giải $530 PKO.

• Còn tour đông, thu hút nhiều người chơi nghiệp dư, nhiều gà, ví dụ Sunday Million, thì những top pro online như girafganger7, Lena900, Tankanza (2 lần liền vô địch SCOOP Main Event High) dễ dàng có mark up cỡ 2.5.

• Đó là với những tour online trên Pokerstars – sàn poker khoai nhất thế giới. Khi đánh live, với trình độ mặt bằng chung thấp hơn nữa, thời gian suy nghĩ lâu hơn, có thể quan sát được nét mặt cử chỉ, giúp lợi thế cho top pro, mark up có thể lên đến mức rất lớn. Chẳng hạn mark up tại giải WSOP Main Event của Phil Ivey, Connor Drinan, Nick Petrangelo, Ole Schemion… là 4.6, Erik Seidel, Isaac Haxton, Adrian Mateos, Dominik Nitsche, Charlie Carrell… thấp hơn 1 chút là 4.3. Những nhà đầu tư kỳ vọng những người chơi này tính trung bình sẽ đem lại lợi nhuận gấp hơn 4 lần chi phí bỏ ra.

Tất nhiên con số đưa ra bởi pokershares không tương đương ROI thực của các top pro nêu trên, nhưng chuyện 1 top pro có thể đạt ROI khủng 50%-70% trở lên khi đánh ở field mềm, đặc biệt ở field live là hết sức bình thường. Cá nhân mình nghĩ, ở Việt Nam có đầy người đạt ROI trên 50% khi chơi ở field live trong nước, xét theo đường dài (nhưng không phải cứ ai có big hit thì đều có ROI cao, có khá nhiều người big hit nhưng ROI thực tế đường dài lại âm).

LƯU Ý

Đối với người mua cổ phần:

• Quy tắc quan trọng nhất: chỉ mua cổ phần những người bạn tin tưởng
• Bỏ qua yếu tố ham vui, ủng hộ, bạn chỉ nên đầu tư vào 1 người chơi mà bạn nghĩ tỉ suất lợi nhuận (ROI) của anh ta so với field là cao hơn mức mark up anh ta đưa ra. Còn nếu không, bạn đầu tư chỉ vì hi vọng vào 1 ngày đẹp trời may mắn anh ta vô địch và bạn x50 lần tiền đầu tư, thì đây chỉ là đánh bạc.
• Để nắm vững được trình độ thực của người chơi, nhà đầu tư cần am hiểu về poker, nếu từng chơi cùng người chơi nhiều lần thì càng tốt. Nếu người chơi đánh online, hãy hỏi xem đồ thị kết quả gần nhất, chứ đừng chỉ nhìn vào những giải họ đã thắng (chẳng hạn đừng chỉ xem trên hendon mob – vì trang đó không liệt kê những lần họ thua). Đề nghị họ cho bạn xem đồ thị sharkscope, đồ thị Pokertracker, vv…
• Thảo luận với người chơi rõ ràng các điều khoản: Tiền thắng giải được chia trước thuế hay sau thuế. Có trừ chi phí khách sạn máy bay gì không? Chia cổ phần theo giải nhận được hay theo lợi nhuận? Tiền bounty trong những tour bounty chia thế nào (đặc biệt các tour live, nơi số bounty không được ghi lại trong kết quả)? Nếu người chơi rebuy thì tính thế nào [3]? Tiền thắng được thanh toán trong thời hạn bao lâu, bằng cách nào? Có cho phép người chơi deal giải theo ICM hay không?
  Đòi hỏi rõ hóa đơn đăng ký tour, rebuy, tiền thưởng… khi đánh live
  …

Đối với người chơi khi bán cổ phần:

• Cố gắng đừng để việc đang chơi bằng tiền người khác ảnh hưởng đến lối chơi của mình
• Đừng bán cổ phần quá cao so với trình độ bản thân, hãy biết mình ở đâu. Nếu bạn ước tính ROI (Return on Investment, tỉ suất lợi nhuận) của bạn là quanh 20% – tương đương mark up 1.2 (và khả năng cao trình độ bạn chỉ quanh mức này là giỏi, trừ khi bạn là top pro), thì có thể bán rẻ hơn 1 chút (đôi bên cùng có lợi, bạn giảm variance, nhà đầu tư kiếm chênh lệch lợi nhuận). Nếu có bán cao hơn 1 chút, chẳng hạn 1.3 cũng tạm chấp nhận được (bù công đánh, tiền đi lại, khách sạn… gì đó, dù cá nhân mình không bao giờ đưa các yếu tố này vào khi bán cổ phần), còn nếu bạn bán lên đến 1.5, 1.7… thì nên xem lại, vì những người mua cổ phần của bạn thường là họ hàng, người thân, fan hâm mộ yêu quý bạn. Chia sẻ rủi ro cho họ cũng được, nhưng đừng để họ chịu quá nhiều thiệt thòi.
• Bạn vẫn cần tuân thủ các quy tắc về bankroll: đừng ham hố chơi giải quá lớn so với trình độ, mức tiền của bạn chỉ vì bạn tìm được nhà đầu tư. Nên nghĩ về việc bán cổ phần như 1 cách hỗ trợ tạm thời khi bạn nhìn thấy 1 cơ hội +EV nhưng vượt quá bankroll, còn mục tiêu lâu dài vẫn là kiếm đủ bankroll để có thể tự chơi 1 cách thoải mái, chỉ thỉnh thoảng mới bán cổ phần cho những tour lớn, đừng lạm dụng.