Rất nhiều người trúng độc đắc rồi bị phá sản trong vài năm sau đó. Một số nguồn nói tỉ lệ 1/3, có nguồn nói 70% [2], hơi khó tin, nhưng nhìn chung tỉ lệ cao hơn nhiều người bình thường. Lý do thì có thể kể đến: bỏ việc, tiêu xài vung tay quá trán, cho họ hàng người quen vay, vv… Nhưng mình nghĩ, 1 lý do quan trọng khác ít được nhắc tới: đại đa số những người thường xuyên mua xổ số (ngoài yếu tố từ thiện) là những người có tư duy logic yếu kém, không hiểu rõ về xác suất thống kê, không có thói quen suy nghĩ đường dài, không biết kỷ luật kiểm soát bản thân. Không phải tự nhiên người ta thường gọi xổ số là 1 hình thức để nhà nước đánh thuế thêm người nghèo [3]. Chính những người nghèo khổ, thiếu kiến thức nhất, những người không đủ tự tin họ có thể thành công bằng con đường chính thống, là những người thường bám víu vào giấc mơ, hi vọng, niềm tin 1 bước đổi đời của xổ số. Không có gì ngạc nhiên khi những người này tiếp tục đưa ra những quyết định thiếu chín chắn, sai lầm sau khi trúng độc đắc, dẫn đến phá sản.
Tương tự như vậy, có rất nhiều người vỡ nợ từ poker, bởi 1 lượng lớn người chơi poker vốn đến từ cờ bạc bóng bánh, hoặc những người chạy theo cảm xúc “bỏ ít ăn nhiều“, những người vốn không có tư duy tốt về quản trị rủi ro, tài chính cá nhân. Big hit trong poker, cũng chính là 1 phiên bản nhỏ của trúng độc đắc, bản thân nó không có gì xấu (thậm chí quá tuyệt vời), nếu như bạn biết cách kiểm soát bản thân, tận dụng những lợi thế nó đem lại.
Điều tuyệt vời nhất của nghề poker, không phải tiền bạc, mà là sự tự do. Nhưng đâu phải ai cũng biết sử dụng sự tự do một cách đúng đắn? Đại đa số người bình thường cực kỳ kém trong việc kiểm soát bản thân, thế nên họ mới cần người khác kiểm soát hộ, những người như họ phù hợp với việc hàng ngày cắp cặp đi làm, có sẵn người đưa ra kế hoạch hôm nay làm gì, tuần sau làm gì, có sếp đốc thúc, cầm tay chỉ việc cứ thế mà làm theo. Còn khi đến với poker, họ phải tự mình làm hết: phải tự xốc lại bản thân sau những chuỗi thua, phải dũng cảm nói không với tiệc tùng xa hoa sau những trận thắng. Giờ giấc phải kỷ luật, không thể hứng lên thì chơi, buồn buồn lại nghỉ. Không có ai làm sếp kiểm soát bạn, cũng có nghĩa bạn có thể vừa chơi poker vừa lướt facebook, xem tivi, dù rõ ràng những điều này không tốt cho công việc của bạn. Có những người thậm chí còn chưa bao giờ ghi chép thống kê xem họ đã chơi bao nhiêu hands, tỉ lệ thắng thua thế nào, có phải winning player thật không hay chỉ đang sống nhờ 1 vài big hit may mắn.
Đây không phải vấn đề riêng với poker, mà trong bất cứ lĩnh vực nào ở đó người ta được tự do. Rất nhiều người khi bỏ việc ra làm freelancer mới bị ngợp (vì lúc này phải quán xuyến hết từ quảng cáo, ký kết hợp đồng, giao tiếp với khách hàng, quản lý dự án, xử lý sao khi bị quỵt tiền…). Không phải ai cũng hợp làm start up, hoặc mở business riêng. Thậm chí đơn giản, trong 1 giờ học tự túc thời phổ thông, có sự khác biệt rất rõ ràng giữa việc từng học sinh sử dụng thời gian tự do ấy để làm gì.
Poker đơn giản là 1 lĩnh vực micro business, ở đó bạn có sự tự do, tự làm chủ cuộc đời bạn. Khi có sự tự do ấy, bạn dự định làm gì với nó? Mình biết 1 số bạn trẻ, sau khi đạt được thành công với poker, đã biết tận dụng sự tự do nó đem lại (cả về tài chính, lẫn thời gian), ngày ngày thể dục thể thao, thiền, học ngoại ngữ, trau dồi tư duy, mindset, tự mình lèo lái cuộc sống đi đúng hướng, đến với những thành công khác bên ngoài poker. Ngược lại, rất nhiều người khác, khi bỗng chợt có được sự tự do từ poker, không biết phải làm gì, đã đơn giản làm theo những gì họ thích, trong khi thực ra vẫn đang là tù nhân của ham muốn nhất thời [4]. Những người như thế, vỡ nợ là chuyện sớm muộn. Đổ cho poker khiến bạn vỡ nợ, giống như uống rượu lái xe tông vào người khác rồi đổ cho chiếc xe chạy quá nhanh. Ai chưa đủ khả năng tự lèo lái cuộc sống của mình, thì đúng là nên xuống ghế sau cho người khác đèo, đến khi tay lái vững đã.