Công chúng, người bình thường khi xem poker, thường bị cuốn hút bởi những highlights: những quả fold cù lũ không tưởng, hero call với bottom pairs như biết bài đối thủ, những pha bluff mất mạng can đảm, 3-Bet/4-Bet trước flop với bài rác, những line dị như double check raise, thể hiện sự “sáng tạo”, không gò bó sách vở. Họ cho rằng, đánh như vậy mới siêu, đúng là những bậc thầy, hóa ra đây chính là những gì phân biệt giữa top pro và người chơi bình thường, là những gì mình còn thiếu, chỉ cần bắt chước học theo là cũng sẽ thành cao thủ. Điều này càng được củng cố sau khi xem live stream các bàn đấu gần đây khi nhiều “top pro”, “pháp sư” của Tàu, của Hàn sang biểu diễn.
Thế nhưng, true mastery – đẳng cấp thực thụ – hiếm khi được thể hiện bởi những thứ lộng lẫy, hào nhoáng:
- Trong bóng đá, những pha rê dắt màu mè, xoay compa, gắp bóng qua đầu, step over như Denilson nổi tiếng một thời… trông thật đã dưới góc nhìn của người hâm mộ, nhưng không được đánh giá cao bởi giới chuyên gia. Thay vào đó, những kỹ năng như chọn vị trí, cảm nhận khoảng không, thu hút người, phán đoán tình huống… có khi quan trọng hơn nhiều, nhưng ít được người bình thường chú ý đến. Hậu vệ bậc nhất mọi thời đại Paolo Maldini từng nói: “Bay người xoạc bóng không phải tố chất của 1 hậu vệ giỏi. Đó chỉ là đường cùng.“, bởi 1 hậu vệ giỏi đã biết chọn vị trí, chặn đứng nguy hiểm từ trước.
- Trong võ thuật, người ta thường sẽ mê mệt với những chiêu thức hoa mỹ được thổi phồng trong phim: song phi cước, liên hoàn cước, rờ ve/spinning back fist (đấm xoay lưng), nhào lộn, đặt nặng các yếu tố “cao, khó, đẹp, mới” như vũ đạo, trong khi điều này đi ngược với tôn chỉ ban đầu của võ thuật. Vào thực chiến, những chiêu thức này kém hiệu quả vì dễ lộ sơ hở. Thay vào đó, một bậc thầy võ thuật sẽ đặt nặng nền tảng căn bản, sử dụng chiêu thức đơn giản nhưng chuẩn xác, đúng thời điểm, nhuần nhuyễn. Trong đấm bốc, những kỹ năng như phán đoán đối thủ, điều chỉnh chiến thuật giữa trận, khả năng chống đỡ, cách di chuyển, những cú thọc jab, biết lúc nào cần clinch… đều vô cùng quan trọng, nhưng người hâm mộ ít quan tâm, họ chỉ thích xem những cú đánh vũ bão tới tấp knock out đối thủ.
- Khi ra sàn nhảy đôi (salsa, bachata, kizomba…), nhiều người quá để ý đến những combo nhanh, phức tạp, footwork cầu kỳ, Suzy Q, hammerlock… càng biết nhiều, biểu diễn nhiều càng chứng tỏ ta đây giỏi. Nhưng thực ra, điều làm nên một người lead giỏi không phải vậy, đôi khi chỉ cần những bước nhảy đơn giản, nhưng quan trọng là cách họ dẫn dắt và ra tín hiệu cho partner rất rõ ràng, vững chãi, cảm nhận không gian tốt, đúng nhịp điệu, cảm nhạc tốt, nhận biết và điều chỉnh đúng với khả năng của partner – những điều người bình thường nhìn vào chưa chắc nhận ra.
- Trong ẩm thực, một món ăn ấn tượng chưa chắc đã cần nguyên vật liệu quý hiếm hay cách bài trí hoành tráng như nhà hàng 5 sao. Siêu đầu bếp Gordon Ramsay từng nói, món ăn ngon nhất ông từng được thưởng thức là một tô bún riêu trên một chiếc ghe không tên ở chợ nổi Cái Răng (Cần Thơ). Trong sư phạm, dùng nhiều thuật ngữ đao to búa lớn chưa chắc đã thể hiện sự am hiểu bằng khả năng diễn đạt giản đơn để người bình thường cũng hiểu. Nhìn rộng ra, thậm chí, một cuộc đời đáng sống cũng chưa hẳn được thể hiện qua siêu xe, biệt thự, của ngon vật lạ. Đôi khi, điều người ta thật sự mong chờ, điều thực sự đem lại hạnh phúc cho ta chỉ là những thứ rất bình dị: không khí trong lành, cuộc tản bộ quanh hồ, trận bóng với đám bạn thời phổ thông, buổi chiều thảnh thơi nhâm nhi ly trà, buổi tối đọc sách cho con trước khi ngủ…
Vậy trong poker, điều gì thực sự thể hiện đẳng cấp cao thủ của 1 người chơi? Một lần nữa, đáp án thường được tìm thấy ở sự giản đơn: kỷ luật ở preflop, ra flop họ C-Bet thế nào, có fold những hand đáng fold thay vì cố chấp, có bluff những hand đáng bluff hay give up quá dễ dàng, có thin value những hand đáng value hay chỉ dám check sợ sệt. Một top pro poker ra vào chuẩn chỉ, không quá tight, không quá loose, không quá aggressive, không quá passive, vẫn bluff khi tình huống hợp lý, nhưng không phải bằng mọi giá, chơi đúng bài, đúng tình huống, không cần hoa mỹ cầu kỳ. Chỉ là những chiêu thức căn bản, nhưng nhuần nhuyễn, chuẩn chỉ, đã được đẩy đến tột đỉnh của mastery. Nói tóm lại, với cá nhân mình, và nhiều người chơi giỏi khác, điều mình đánh giá cao nhất ở 1 player là khi ngồi cùng bàn cả buổi mà không nhìn ra được lỗi nào lớn từ họ.
Cũng như ở các lĩnh vực khác, những kỹ năng giản đơn nhưng tinh túy này, hiếm khi được người bình thường đủ khả năng nhận ra và tôn trọng. Những top pro trong mắt cộng đồng, chưa chắc đã là top pro thật sự, và ngược lại rất nhiều người chơi giỏi nhưng lại bị cho là “nhàm chán, rập khuôn, ngồi cùng bàn nó cả buổi thấy nó cũng bình thường” (ý là không biểu diễn được chiêu highlight nào). Có người nói “chơi poker không lâu dài được đâu, nhìn top pro như Tom Dwan còn bể bank kìa“. Đôi khi thay vì nhìn vào ông vua highlights, người mà bạn thực sự nên xem và học hỏi – nếu muốn thành công lâu dài với poker – lại là những người chơi “nhàm chán” khác.