Một học sinh cũ của mình vừa nhắn hỏi: “Nghề poker tạo cho em thu nhập tốt, nhưng buồn là tính đóng góp cho xã hội của nó quá thấp”. Đây cũng là trăn trở của nhiều nghề nghiệp khác: chơi chứng khoán phái sinh, lập trình game, vận động viên bida, nhà đầu tư ngoại hối, đầu tư vàng, đầu cơ đất… Như vậy nếu đối với bạn, tiền không phải thiết yếu, mục đích sống của bạn là góp phần làm thế giới tốt đẹp hơn, thì có phải bạn chỉ nên lựa chọn những nghề cao quý như bác sĩ, giáo viên, cứu hỏa, các tổ chức từ thiện phi lợi nhuận?

Nếu bạn làm bác sĩ cứu người, tất nhiên bạn giúp ích cho xã hội rất nhiều. Thế nhưng, tưởng tượng ở một thế giới song song, bạn không chọn thi vào trường Y, suất học đó sẽ được dành cho một bạn khác, nhiều khả năng có kiến thức, trình độ chẳng thua kém gì bạn, và bạn đó sau khi tốt nghiệp cũng trở thành bác sĩ cứu người. Trừ khi bạn đạt đến đẳng cấp bác sĩ thiên tài, với những ca bệnh chỉ mình bạn giải quyết được, còn trong đại đa số trường hợp, việc bạn trở thành bác sĩ hay không, không tạo khác biệt lớn. Thậm chí, nếu bạn chỉ giỏi luyện thi, giỏi trả lời phỏng vấn, còn thực tế công việc, y đức kém cỏi, hay tệ hơn nữa bạn được nhận vào làm bác sĩ chỉ vì có ông cậu là giám đốc bệnh viện muốn chiều lòng thằng cháu đang muốn giúp đời, thì đóng góp của bạn là con số âm, vì bạn chiếm mất chỗ của một người khác xứng đáng hơn.

Ngược lại, nếu bạn rất giỏi đầu tư chứng khoán, giỏi đá banh, giỏi ca hát, hay giỏi poker, và tưởng tượng, ở một thế giới song song bạn không chọn làm nghề đó, cũng sẽ có người khác trình độ không thua kém chiếm vào chỗ của bạn. Người đó kiếm được rất nhiều tiền, trở thành đại gia, rồi nướng tiền vào siêu xe, nhẫn kim cương, baccarat, bỏ 30k USD đưa Lục Triều Vỹ để qua đêm với người mẫu nhằm chứng tỏ bản thân… Còn ở thế giới thứ 2, chính bạn mới là người kiếm được nhiều tiền, điều khác biệt là bạn dùng số tiền 30k USD đó để xây trạm xá ở các địa phương nghèo, mua thiết bị máy móc cho các bác sĩ – những người phù hợp với nghề Y hơn bạn. Việc bạn quyết định trở thành nhà đầu tư chứng khoán, siêu cầu thủ, ca sĩ hạng A, top pro poker trong tình huống này đã tạo nên sự khác biệt.

Với rất nhiều tổ chức từ thiện ngày nay, cái thiếu chưa chắc đã là nhân lực, mà là kinh phí. Tiền có thể không quan trọng với bạn, nhưng nếu mục đích của bạn là giúp đời, thì đóng góp tiền nhiều khả năng sẽ tạo ảnh hưởng tích cực hơn tự bạn trực tiếp làm – trừ khi bạn cực giỏi trong lĩnh vực liên quan. Người đóng góp nhiều nhất, tạo ảnh hưởng lớn lao nhất cho thế giới hiện nay không phải là một anh cảnh sát hay chị giáo viên nào, mà là những người như Warren Buffet, Bill Gates. Tất nhiên, bài viết không có ý định hạ thấp đóng góp của những nghề cao quý truyền thống để biện hộ cho nghiệp poker, và cũng không định tô hồng khả năng bạn trở thành đại gia. Vấn đề là, khi bạn chọn 1 nghề, yếu tố quan trọng nhất vẫn là liệu bạn có hợp với nghề đó không, bạn có khả năng làm tốt công việc, trở thành người thật giỏi trong lĩnh vực bạn làm, bạn có yêu thích nó, gắn bó lâu dài được với nó? Hãy tập trung trước hết vào những yếu tố đó, bởi chỉ cần có cái tâm, bạn sẽ luôn tìm được nhiều cách đóng góp.

Một bác sĩ có thể giúp đời, cũng có thể khai khống giá thiết bị y tế chăn tiền của bệnh nhân. Một chính trị gia có thể đóng góp nhiều hơn bất cứ nhóm tình nguyện nào bằng cách vận động ra luật phạt nặng hành vi vứt rác thải, nhưng cũng có thể hủy hoại môi trường sống của thành phố khi kí sắc lệnh đốn hạ cây xanh xây nhà cao tầng. Một nhà khoa học có thể phát minh ra thuốc kháng sinh, tạo nên cuộc cách mạng ngành y cứu sống hàng tỉ người, cũng có thể sáng chế ra thuốc lá, trực tiếp giết hại con số tương đương. Đóng góp của một người cho xã hội không quá liên quan đến nghề nghiệp của họ là gì, mà là họ làm công việc của họ thế nào, những lựa chọn của họ trong mỗi quyết định trong cuộc sống ra sao.

Nhân tiện nếu bạn nào có số tiền lẻ 30k USD (hoặc bất cứ bao nhiêu) không biết làm gì, có thể tìm hiểu về các hoạt động của Quỹ từ thiện Viet Poker Charity tại đây: http://rebrand.ly/vietpokercharity. Mọi đóng góp đều được chúng tôi vô cùng trân trọng!